Θύμησες του χθες

Η κατασκευή μικρών τούβλων αποτελούσε παράδοση για το χωριό αφού γενιές ολόκληρες μεγάλωσαν μαθαίνοντας την τέχνη αυτήν την οποία εξασκούσαν σχεδόν όλες οι οικογένειες του χωριού για βιοποριστικούς λόγους για πάνω από 50 χρόνια. Πρόκειται για μια εργασία αρκετά κουραστική αλλά παράλληλα και δημιουργική που γινόταν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μέχρι και τον Νοέμβριο.

Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Αντρέα Αντωνίου του πιο μεγάλου εν ζωή τεχνίτη της κατασκευής τούβλων, την τέχνη αυτήν την έφερε στο χωριό ο Ιωάννης ο Κεραμιδάς από τα Καλλιάνα ο οποίος ασκούσε το επάγγελμα αυτό στα Καλλιάνα και επειδή παντρεύτηκε χωριανή μας την Ζινοβία συνέχισε το επάγγελμα αυτό στο χωριό μας. Ο Ιωάννης Κεραμιδάς όπως μαρτυρεί και το επώνυμό του κατασκεύαζε περισσότερο κεραμίδια αφού ήταν ειδικός σε αυτά αλλά και μικρά τούβλα.

Για να ξεκινήσει κάποιος όμως την τέχνη αυτή έπρεπε να βρει και τον κατάλληλο χώρο στον οποίο να υπάρχει καλό κόκκινο χώμα. Έτσι ανάμεσα στα πρώτα βήματα κατασκευής ήταν να ισιωθεί ο χώρος δημιουργώντας την «απλώστρα» όπου θα γίνεται η κοπή των τούβλων ή κεραμιδιών. Στη συνέχεια ο τεχνίτης έβγαζε ένα λάκκο 2χ5 πόδια και 2 πόδια βάθος στον οποίο από το βράδυ έπρεπε να ρίξει μέσα νερό και χώμα, το οποίο πιο πριν το είχαν καθαρίσει από μικρά βοτσαλάκια αφού το περνούσαν από την «κοσκίνα»( τέλι με ξύλα γύρω γύρω). Την επόμενη μέρα γινόταν το ζύμωμα του πηλού κυρίως με τα πόδια. Ήταν μια διαδικασία ιδιαίτερα αγαπητή στα παιδιά αφού έβγαζαν τα παπούτσια και με γυμνά πόδια πατούσαν τον πηλό και τον ζύμωναν κάνοντας το μαλακό για να μπορεί να δουλευτεί στο καλούπι. Με τη βοήθεια φτυαριών έβγαζαν όλο τον πηλό έξω δίπλα από την απλώστρα. Η δουλειά των παιδιών δεν τελείωνε εδώ αφού με μικρά κουβαδάκια μετέφεραν τον πηλό στους μεγαλύτερους στην απλώστρα και από εκείνη τη στιγμή ο τεχνίτης έβαζε τον πηλό με μαεστρία στο τετραπλό ή διπλό καλούπι και «έκοβε», όπως χαρακτηριστικά έλεγαν τα τούβλα. Η διαδικασία αυτή τελείωνε νωρίς το μεσημέρι ώστε να τούβλα κατά τη διάρκεια της μέρας να στεγνώσουν, αφού την επομένη μέχρι να ζυμωθεί ο πηλός για τη νέα παραγωγή, θα έπρεπε να μεταφερθούν και να στηθούν σε στήλες- «κούκους» έξω από την απλώστρα κοντά στο καμίνι έτοιμα για να ψηθούν. Περίπου κόβονταν κάθε μέρα 1000 μπορεί όμως και περισσότερα τούβλα ανάλογα με τη δυναμική της κάθε οικογένειας.

Για την κατασκευή του καμινιού χρειαζόταν να γίνει ένας λάκκος 6χ6 και με τρύπες στο πλάι για να μπαίνουν τα ξύλα. Μέσα στο καμίνι υπήρχαν διάφορα επίπεδα τα «ταπάνια» (περίπου 20) πάνω στα οποία τοποθετούνταν σταυρωτά τα τούβλα.

Για το καμίνι λάκκος 6χ 6 ανάλογα πόσο μεγάλο τον ήθελε η οικογένεια και μπροστά αφηνόταν μια μεγάλη τρύπα για να βάζουν τα ξύλα. Στο πλάι αφηνόταν επίσης είσοδος για να μπαίνουν μέσα και να βάζουν τα τούβλα στα ταπάνια  που διασταυρώνονταν (περίπου 20 ταπάνια για 5-6 χιλιάδες τούβλα). Για το ψήσιμο απαιτείτο αρκετή ξυλεία, κυρίως μεγάλοι κορμοί δέντρων αφού η φωτιά στο καμίνι έπρεπε να διαρκέσει μέχρι και 16 ώρες. Το σημάδι ότι τα τούβλα είχαν ψηθεί δινόταν όταν η φωτιά ανέβαινε πάνω και από το τελευταίο επίπεδο και τότε ο τεχνίτης έκλεινε το στόμα του καμινιού για να διατηρήσει μέσα τη θερμοκρασία.

Οι οικογένειες που είχαν καμίνια στο χωριό και εξασκούσαν αυτή την παραδοσιακή τέχνη ήταν η οικογένεια του Ι. Κεραμιδά, Μηχαήλη, Φανή,  Λοΐζιά, Κ. Αντωνίου, Κ. Καπετάνου, Ι. Πουργούρη, Α. Αντωνίου, Δημοσθένης, δηλαδή σχεδόν όλες οι οικογένειες του χωριού ασχολούνταν με αυτή την παράδοση για πάνω από 50 χρόνια. Τα περισσότερα τούβλα έκοβε ο Μηχαήλης, ο Δημοσθένης και ο Κεραμιδάς.

Τα καμίνια ήταν διασκορπισμένα σε διάφορα μέρη στο χωριό όπως στον κάμπο κοντά στη δεξαμενή του Μηχαήλη, στην μάντρα του Αλουπού του Κυριάκου, πάνω από το δασικό σταθμό του Πουρκούρη και πιο κάτω του Αντρέα του Φατζίτα. Τα υπόλοιπα ήταν κοντά στην περιοχή Ατσάς, περιοχή που λέγεται σήμερα «Καμίνια» αφού αργότερα οι περισσότεροι τεχνίτες μετέφεραν εκεί τα καμίνια τους.

Την τέχνη  της κατασκευής τούβλων αναβίωσε η οικογένεια του Κ. Αντωνίου του οποίου κάποια μέλη της οικογένειας του έφτιαξαν στο χώρο που έκοβε παραδοσιακά τούβλα ο πατέρας τους, βιομηχανική μονάδα που ήταν σε λειτουργία για κάποια χρόνια. Περίπου στον ίδιο χώρο όμως ο Σωτήρης Αντωνίου δημιούργησε ένα πρότυπο παραδοσιακό καμίνι κατασκευής τούβλων. Πρόκειται για πρωτοβουλία πολλά υποσχόμενη αφού θα μπορούσε να γίνει κάτι σαν χώρος επίδειξης του παραδοσιακού αυτού επαγγέλματος αφού εκεί υπάρχει η απλώστρα και το καμίνι έτσι όπως ήταν κατασκευασμένο παλιά. Έτσι κατά κάποιο τρόπο η τέχνη αυτή συνεχίζει να συντηρείται ακόμη και σήμερα στο χωριό.

Η συνολική καμένη έκταση της πυρκαγιάς ανέρχεται στα 18,57 km² από τα οποία τα 17,03 km² είναι κρατικό δάσος και το υπόλοιπο 1,54 km² ιδιωτικές περιουσίες», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Τμήματος Δασών.

Προτίθεται ότι «το καμένο κρατικό δάσος αποτελεί μέρος του Δάσους Αδελφοί (κοιλάδες Αγίου Θεοδώρου και Καπουράς, 12,96 km² και 4,074 km² αντίστοιχα) και αποτελείτο κυρίως από ομήλικες συστάδες Τραχείας πεύκης με υπόροφο Λατζιάς, καθώς και άλλα πλατύφυλλα δασικά δέντρα όπως Πλατάνια, Σκλήδροι, Σφένδαμνοι κτλ».

Σημειώνεται ότι το κρατικό δάσος και οι ιδιωτικές περιουσίες εμπίπτουν στα διοικητικά όρια των κοινοτήτων Αγίου Γεωργίου Καυκάλου, Αγίου Θεοδώρου Σολέας, Νικηταρίου, Τεμπριάς, Σινά Όρος, Αγίας Ειρήνης Λευκωσίας, Σπηλιών – Κουρδάλων, Κακοπετριάς και Ευρύχους.

Πηγή: ΚΥΠΕ

Σε υποχώρηση του εδάφους φαίνεται να οφείλεται το δυστύχημα κατά το οποίο έχασαν τη ζωή τους κατά τραγικό τρόπο οι δύο ήρωες δασοπυροσβέστες τον Ιούνιο του 2016  την ώρα που κατέβαλλαν προσπάθειες για κατάσβεση της μεγάλης πυρκαγιάς στην περιοχή Σολέας.

Σ’ αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η Τροχαία Μόρφου από επιτόπια έρευνα που διενήργησε για το δυστύχημα και όπως φαίνεται ίσως να διαδραμάτισε κάποιο ρόλο και το γεγονός ότι ο αγροτικός δρόμος στον οποίο συνέβη το ατύχημα, δεν είχε διανοιχθεί φέτος με αποτέλεσμα να ήταν αρκετά στενός.

Κάποιο ρόλο έπαιξε και το βάρος του οχήματος όχι όμως στο σημείο που να ευθύνεται για το ατύχημα.

Στο βυτιοφόρο του Τμήματος Δασών επέβαιναν τρεις δασοπυροσβέστες. Από την πτώση έχασαν τη ζωή τους οι δασοπυροσβέστες Ανδρέας Σοφοκλέους 49 ετών και Μάριος Αριστοτέλους 44 ετών. Τρίτος δασοπυροσβέστης τραυματίστηκε σοβαρά αλλά εκτός κινδύνου.

Πηγή: Φιλελεύθερος

Βίντεο

Ανακοινώσεις

Λεύκωμα Εκδηλώσεων

Φωτογραφικό Άλμπουμ

© Copyright 2024 - Άγιος Θεόδωρος Σολέας / Designed & Developed by NETinfo Plc